Peace Silk

Zijde: Slow fashion en ecologische voetafdruk

Zijde wordt geprezen als een van de meest luxueuze stoffen en wordt gewonnen uit de cocon van de zijdeworm. Het vochtopnemend vermogen, zijde kan tot 3 keer zijn eigen gewicht in water vasthouden, en de thermische eigenschappen van zijde maken dat deze stof erg goed is voor het reguleren van de lichaamstemperatuur. Eri zijde staat bekend als een sterke stof met een uitzonderlijke zachtheid, die toeneemt naarmate het gedragen wordt. Zijde is ideaal voor slow fashion omdat het een lange levensduur kent en uiteindelijk biologisch afbreekbaar is.

De kweek van onze zijde gebeurt in kleine kwekerijen in de Assam staat in Noordoost-Indië, waar zijdeproductie al sinds jaar en dag de lokale gemeenschap ondersteunt. Alle stappen van het proces: het kweken, spinnen, weven en verven gebeuren in dezelfde streek en het teelt- en verwerkingsproces vergt weinig energie. Het spinnen gebeurt mechanisch, het weven handmatig. Uiteraard transporteren we de zijde naar België waardoor het op vlak van transport minder goed scoort dan bijvoorbeeld linnen. Wij hebben dit nadeel overwogen en zijn van mening dat de vele pluspunten van deze zijde niet opwegen tegen het minpunt van het transport. Hoewel we het erg belangrijk vinden lokale producten zoals linnen en wol in de verf te zetten en mensen te inspireren vaker naar deze textielen te grijpen, geloven we dat globale maar weloverwogen, eerlijke handel ook moet worden gesteund.

Het verfproces wordt uitbesteed aan een partner van leverancier Solid in Bhgalapur, grenzend aan Assam, verft met AZO-vrije verfstoffen. AZO kleurstoffen zijn een groep synthetische kleurstoffen, gebaseerd op stikstof, die niet in de natuur voorkomen. Het zijn de meest gebruikte kleurstoffen in de textielindustrie omdat ze relatief goedkoop en stabiel zijn: ze zijn niet gevoelig voor zuurgraad, verhitting, licht of zuurstof. AZO bestanddelen worden echter gelinkt aan bepaalde kankers en zijn schadelijk voor het milieu.

Vredes zijde en dierenwelzijn

Er bestaan verschillende soorten zijde, afhankelijk van de zijdeworm die de cocon heeft gesponnen en de streek waarin de zijde wordt gekweekt. Bij gangbare zijde worden de cocons met de levende wormen erin gekookt. Dat maakt het proces minder tijdsintensief en dus goedkoper. Daarenboven wacht men niet tot de rups zich tot mot of vlinder heeft ontwikkeld ontpopt en  uit de cocon breekt, omdat dit het filament van de zijdevezel doorbreekt en de stof daardoor minder glanzend en effen wordt.

Wij steunen daarentegen enkel de productie van vredes zijde, ook wel bekend als Ashima zijde of geweldloze zijde, die werd gemaakt zonder de worm te doden. Men wacht dus tot de mot ontpopt alvorens de cocons te oogsten. Eri vredes zijde komt van gedomesticeerde zijdeworm, samia cynthia ricini, die zich gedurende 30 dagen voedt met de castor plant, waarna hij gedurende 15 dagen zijn cocon spint. Het is een buitenbeentje tussen de zijderupsen omdat de cocon gesponnen wordt in stapelvezel in plaats van in één lang filament. Hierdoor kan de cocon gemakkelijk worden ‘geoogst’ zonder de worm te doden. Eri zijde is om deze reden populair bij vegetariërs en boeddhisten. Er zijn weliswaar ook streken waar de worm als voedsel voor de lokale bevolking dient en zo een goede bron van proteïnen betekent.

Hoewel er over het algemeen wordt aangenomen dat vredeszijde een zeer diervriendelijk product is, vonden we tijdens ons onderzoek ook bronnen die suggereren dat de Eri zijdeworm overkweekt wordt, waardoor de mot na het ontpoppen niet in staat is zichzelf te onderhouden en snel na de paring sterft. Voorlopig hebben we geen bewijzen gevonden die dit bevestigen, maar we zijn vastberaden dit in de toekomst verder te onderzoeken, met de belofte hierover eerlijk te communiceren.

VZW Solid Crafts, traceerbaarheid en eerlijke handel

Wij hebben onze zijde aangekocht via de Gentse VZW Solid.

Solid is een organisatie die mensen in het Zuiden ondersteunt om zelf hun leven in handen te nemen, om zo hulp van buitenaf op langere termijn overbodig te maken. Samen met sociale organisaties lanceren ze duurzame ondernemingen op mensenmaat die commercieel rendabel zijn.

De handgeweven zijde die wij hebben gebruikt, valt binnen het project “Paces Crafts” in Indië, waarbij duurzame werkgelegenheid wordt opgebouwd voor lokale wevers en kansarme vrouwen die op het platteland van Ranchi wonen. Solid gelooft dat door het aanbieden van een eerlijk inkomen aan de jonge vrouwen, ze minder geneigd zijn om in hun zoektocht naar een betere toekomst te vluchten naar de grote steden waar ze niet zelden in situaties van misbruik of extreme armoede belanden. Daarnaast zet dit project ook in op haak- brei-, weef- en borduur opleidingen.


Alle winsten van deze nieuwe vennootschap worden gebruikt om de Jaan Foundation te financieren voor hun steun aan kwetsbare kinderen. Solids manager woont ter plaatse en de Belgische collega’s gaan ook zelf 2 à 3 keer per jaar op bezoek.

Meer informatie over Solid en het project “Paces” kan je vinden op:

https://www.pacescrafts.com/

https://www.solidinternational.be/paces-nl

Wij hebben een goed contact met de mensen van Solid. Mede door hun expertise en transparantie zijn we in staat het grootste deel van het creatieproces van de zijde die we gebruikten te traceren.

Volledige traceerbaarheid blijft weliswaar een uitdaging voor de toekomst, omdat Solid gesponnen garen inkoopt van een lokale handelaar. We hebben garantie dat de cocons lokaal zjin gekweekt en gesponnen, maar kunnen voorlopig de cocon kwekers zelf niet lokaliseren. Volgens een rapport van de “International Sericulture Commission” zou 60% van de inkomsten uit zijde kweek terugvloeien naar de boeren, wat een sterke money flow van stedelijke naar landelijk gebied creëert. Dit, in combinatie met de uitleg van onze leverancier, biedt ons hoop dat Assam Eri vredeszijde ook de boeren ten goede komt. We engageren ons om ook hierover meer duidelijkheid te krijgen.

Onderhoud

In tegenstelling tot onze grootouders, zijn wij het niet meer gewend om tijd te investeren in het onderhoud van onze kledij. Toch blijft het belangrijk mooie aankopen te koesteren en met respect te behandelen om hun schoonheid te bewaren en hun levensduur te verlengen. Het is ook een manier om respect te betonen aan de mensen en dieren die geholpen hebben het kledingstuk te realiseren.

Handgeweven zijde is een natuurlijk en levend product en is onderhevig aan elementen zoals hitte, licht, zuur, enz…Let daarom op dat parfum en haarspray niet rechtstreeks op de zijde terecht komt, de alcohol kan de zijde beschadigen. Het is een natuurlijke reactie dat zijde begint te “pillen” als gevolg van wrijving. Geen nood, in tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen is dit geen teken van slechte kwaliteit, het is net het bewijs dat een kledingstuk uit natuurlijk materiaal bestaat. Omarm het “pillen” of borstel het kledingstuk af en toe met een zachte borstel. Er bestaan specifieke kammetjes en machientjes om “pillen” te verwijderen, een handige investering want ze zijn ook bruikbaar voor wollen kledij.

Zijde hoeft niet na elke draagbeurt gewassen te worden, was zijde enkel wanneer het vuil is. Wanneer er een vlek op de zijde is, was dan het hele kledingstuk, anders zal je de behandelde plek steeds blijven zien. Wacht niet te lang, want door verschillen in temperatuur en vochtgehalte is het mogelijk dat de vezel de verkleuring in zich opneemt, zoals verf, en is het mogelijk dat de verkleuring blijft. Zijde wast men best met de hand of met de machine op het delicaatste programma in koud water. Gebruik de mildst mogelijke wasmiddelen en houd bleekmiddelen ver uit de buurt, zijde desintegreert namelijk onder invloed van bleek. Een milde haarshampoo of wasmiddelen specifiek bestemd voor delicate stoffen is beter. Hard water is niet ideaal voor het wassen van zijde, dus het gebruik van wasverzachter is aangeraden.

De rijke kleuren die voor het verven van zijde worden gebruikt, staan ervoor bekend dat ze kunnen ‘bloeden’. Daarom wast men zijde best apart of samen met kledingstukken die dezelfde kleur hebben.

Bij handwas moet het wasmiddel eerst oplossen in het water alvorens het kledingstuk erin gelegd wordt. Gebruik koud of licht lauw water. Zijde krimpt onder invloed van warm water. Schuur de zijde niet tegen elkaar maar beweeg het kledingstuk gedurende 5 minuten rustig door het water. In geval van vlekken kan die plek zacht met een vinger bewerkt worden, maar schuur nooit met een spons of borsteltje over de plek, want de vezel zal hierop reageren en het zal zichtbaar zijn achteraf. Behandel nooit vlekken zonder het hele kledingstuk te wassen, dit kan zichtbaar blijven.

Spoel het kledingstuk daarna een aantal keren in water tot de zeep verwijderd is. Voeg een klein scheutje azijn toe aan de spoelbeurt, een grootmoeders trucje om zeepresten te verwijderen, glans te stimuleren en de kleur te fixeren.

Gebruik geen droogkast, die is niet alleen slecht voor het milieu, maar droogkasten zijn de natuurlijke vijand van zijde, dat beschadigd raakt door de hitte. Ook het hardhandig uitwringen zal de zijde beschadigen. Rol het kledingstuk in een handdoek om het wateroverschot te absorberen of knijp het water er zachtjes uit. Leg de zijde plat of hang aan een kapstok om te laten drogen. Idealiter wordt zijde gestreken voor het volledig droog is. Zet de strijkstand op “zijde” en keer het kledingstuk binnenstebuiten voor het strijken. Zoniet, is het aangeraden een persdoek tussen je strijkijzer en de zijde te leggen om verkleuring te voorkomen.

Bewaar de zijde uit de buurt van zonlicht.